Чыжэвічы. Храм Пакрова Божай Маці
2013.05 Фота: Арабей В.
Гістарычны агляд:

Да 1795 года ў вёсцы Чыжэвічы царквы не было ўвогуле, мясцовасць адносілася да прыходу вёскі Іздрашава Салігорскага раёна, дзе з даўніх часоў існавала праваслаўная Пакроўская царква, але ў 1678 годзе саксонскія войскі спалілі гэту царкву. У 1795 годзе, па загадзе імператрыцы Кацярыны II, у вёсцы Чыжэвічы была пабудавана Свята-Пакроўская царква. У 1807 годзе царква згарэла, але хутка была адноўлена сіламі парафіян і ў 1808 годзе зноў адкрыта. На працягу ўсяго XIX стагоддзя будынак неаднаразова рамантаваўся. Прыход царквы быў досыць шырокі, у яго ўваходзіла 7 бліжэйшых паселішчаў: Чыжэвічы, Мяцявічы, Кулакі, Іздрашава, Дубеі, Заброцкі і Стомагілы, што агулам складала каля 2000 вернікаў.

У 1861 годзе, ужо ў часы праўлення Аляксандра II, у час паўсюднай адмены прыгоннага права, была ўзведзена званіца з 12 званамі. Вышыня званіцы — 27 метраў. З прыростам колькасці вернікаў у 1885 годзе храм зведаў яшчэ адну перабудову. Аднак праз некаторы час паўстала пытанне новага будаўніцтва і ў 1911 годзе быў праведзены чарговы рамонт.

У 1913 настаяцелем Свята-Пакроўскай царквы стаў Іаан Панкратовіч, ён быў апошнім настаяцелем перад закрыццём храма ў 1934 годзе савецкімі ўладамі. Іканастас XIX стагоддзя быў спалены на цэнтральнай плошчы перад храмам. Таемна ад уладаў, протаіерэй Іаан працягваў несці сваю службу, а таксама заклікаў сваіх вернікаў выказваць цвёрдую нязгоду з дзеяннямі ўладаў і падпісацца за аднаўленне набажэнстваў, за што быў арыштаваны. У кастрычніку 1934 года протаіерэй Іаан быў расстраляны ў горадзе Слуцку.

Да 1942 года будынак царквы выкарыстоўваўся савецкімі ўладамі ў якасці збожжасховішча, а ў гады Вялікай Айчыннай вайны, па просьбе прыхаджан, камендант Слуцка дазволіў зноў адкрыць храм, і ў ім пачалі праводзіцца ранейшыя набажэнствы. Пасля заканчэння вайны, у 1945 годзе, у Свята-Пакроўскі храм былі дастаўлены званы і астатняе начынне са Старобінскай Свята-Мікольскай царквы. У 1986 намаганнямі прыхаджан і протаіерэя Мікалая храм быў значна рэстаўраваны. У 1988 рэканструкцыю праводзіў інстытут «Белспецпраектрэстаўрацыя». Узначальвалі рэканструкцыю архітэктары А. Кандратаў і М. Лук'янчык. 7 кастрычніка 1990 года ўпершыню за ўвесь час існавання храма яго наведаў кіраўнік Беларускай Праваслаўнай царквы ўладыка Філарэт. З 1992 па 1995 год на тэрыторыі двара храма вялося будаўніцтва хрысцільнага храма ў гонар Іаана Прадцечы, таксама быў пабудаваны адміністрацыйны будынак, які выкарыстоўваецца ў якасці бібліятэкі і для заняткаў нядзельнай школы. Будынак храма з'яўляецца помнікам драўлянага дойлідства рэспубліканскага значэння і ўваходзіць у лік самых старажытных драўляных храмаў на тэрыторыі Беларусі.

https://be.wikipedia.org/wiki/Свята-Пакроўская_царква,_Чыжэвічы

Царква ў гонар Пакрова Прасвятой Багародзіцы

   На паўднёвай ускраіне вёскі. Пабудаваеа ў 1795 — 1808 гг. з дрэва, перабудавана ў 1895 г. Сярод царкоўнай агароджы была пастаўлена званіца.

   Помнік народнага дойлідства з рысамі класіцызму і рэтраспектыўна-русканга стылю. Развітая аб'ёмна-прасторавая кампазіцыя храма складаецца з прытвора-званіцы (васьмярык на 2 чацверыках), працяглага бабінца, кубападобнай малітоўнай залы з бакавымі прыдзеламі, 5-граннай апсіды з бакавымі рызніцамі. Над цэнтральным аб'ёмам узвышаецца 2-і чацверыковы ярус, завершаны 8-гранным светлавым барабанам са сферычным купалам і макаўкай. Другой дамінантай з'яўляецца шатровае завяршэнне 8-граннага яруса званіцы з невялікай макаўкай. Галоўны ўваход вылучаны слуповым ганкам з трохвугольным франтонам. Гарызантальна ашаляваныя сцены прарэзаны прамавугольнымі і арачнымі 2-граннымі аконнымі праёмамі ў разных ліштвах.

   Малітоўная зала 3-светлавая за кошт падкупальнага гранёнага скляпення на ветразях. Пры ўваходзе — хоры на 2 слупах. Апсіду вылучае 1-ярусны іканастас на 8 абразоў.

  • Праваслаўныя храмы Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г. П. Пашкоў, Л. В. Календа]. — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4